Zespół Szkół im. Karola Libelta w Gołańczy

PATRON SZKOŁY

Karol Libelt, uczestnik powstań narodowych, wielki humanista, filozof, społecznik, działacz polityczny, propagator nowoczesnej oświaty i rolnictwa.

Urodził się 8 kwietnia 1807 r. w Poznaniu, a  zmarł 9 czerwca 1875 r. w Brdowie, pochowany został w Czeszewie.

Uczęszczał do Gimnazjum Marii Magdaleny w Poznaniu. Studiował w Berlinie filologię klasyczną, filozofię i nauki matematyczno-przyrodnicze. W 1830 r. uzyskał doktorat z filozofii. Odbył podróż naukową w Niemczech i Francji. Brał udział w powstaniu listopadowym, za waleczność otrzymał stopień podporucznika i krzyż srebrny Virtuti Militari. Pracował w Poznaniu jako nauczyciel literatury polskiej i matematyki. Działalnością związał się z Towarzystwem Demokratycznym Polskim. Prowadził bardzo ożywioną działalność publicystyczną. Zaangażowany w przygotowanie powstania, uwięziony i za działalność polityczną skazany w procesie berlińskim na karę śmierci zmienioną na 20 lat więzienia. Uwolniony w 1848 r. w czasie rewolucji w Berlinie, powrócił do Poznania i wszedł w skład Komitetu Narodowego. Kilkakrotnie wybierany był posłem do sejmu pruskiego. Był zwolennikiem pracy organicznej, współtwórcą Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk  i jego prezesem. W pracach filozoficznych Libelt chciał stworzyć kompletny system "filozofii narodowej". Prace Libelta "O miłości ojczyzny" i "O odwadze cywilnej" do dziś zachowały aktualność.

Karol Libelt blisko 30 lat swego życia spędził w okolicach Gołańczy. Dzierżawił początkowo od teścia majątek Kujawki, później przejął w spadku Czeszewo, by dokończyć swego żywota w folwarku Brdowo, nazwanym tak dla uczczenia pamięci syna Karola, poległego w powstaniu styczniowym. Wcześniej już jako uczeń i student bywał Libelt w Czeszewie w charakterze nauczyciela i wychowawcy dzieci Maurycego Szumana.W 1835 r. poślubił Marię Szumanównę i osiadł w Kujawkach. Jako rolnik był zupełnym amatorem i po pięciu latach wrócił do Poznania.

W  1850 r. Czeszewo przypadło w spadku żonie Marii i  Libelt przeniósł się tu z rodziną. Rozpoczął życie ziemiańskie, obowiązki rolnika postawił na pierwszym miejscu,  podporządkowując im inne, społeczne i naukowe. Podejmuje próby reformowania systemu gospodarowania.  W1867r. założył w Czeszewie kółko rolnicze. Na podstawie wykopalisk dokonanych w Czeszewie i Dobieszewku opublikował pracę „Mieszkania nawodne przedhistoryczne”. W 1868 r.  zmęczony Libelt przekazał Czeszewo synowi Pantaleonowi, a sam osiadł w Brdowie. Do dziś można spotkać ślady pobytu i działalność Libelta na Ziemi Gołanieckiej. W Czeszewie stoi piętrowy dwór eklektyczny zbudowany dla Libelta w latach 1859-60 przez architekta Wiktora Stabrowskiego z Kcyni. Obecnie obiekt jest dość zniszczony. Przy wejściu znajduje się tablica o treści: "Dwór ten został pobudowany w 1860 roku przez dr Karola Libelta, który tu mieszkał i działał w latach 1850-68".

W miejscowym kościele, wzniesionym około 1500 roku w stylu późnogotyckim, na północnej ścianie znajduje się neorenesansowe epitafium marmurowe Libelta, pochowanego w podziemiach  kościoła, z wizerunkiem zmarłego namalowanym według portretu Tytusa Malczewskiego.